19 Haziran 2021 tarihli ve 31516 sayılı Resmi Gazete’de İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7327 sayılı Kanun (“Torba Kanun”) yayımlandı. Torba Kanun ile gayrimenkul mevzuatında yapılan değişikliklerden başlıcaları şu şekilde:
Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Verilen Kararlar Kesinleşmeden İcra Edilemeyecek
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu
Kamulaştırma Kanunu düzenlemeleri uyarınca, ortada bir kamulaştırma kararı olmaksızın idare tarafından taşınmazına el atılan kişilerin açtığı kamulaştırmasız el atma davalarında verilen kararlar, kesinleşmeden icra edilemiyordu. Ancak Anayasa Mahkemesi (“AYM”) ilgili hükmü 7 Mayıs 2021 tarihinde iptal etmişti. AYM’nin ilgili kararı hakkında hazırladığımız çalışmaya buradan erişebilirsiniz.
Torba Kanun uyarınca; 4 Kasım 1983 tarihinden 19 Haziran 2021 tarihine kadar idare tarafından taşınmazına kamulaştırmasız el atılmış kişilerin açmış bulunduğu kamulaştırmasız el atma davalarında verilen mahkeme kararları, taşınmaz mallar ile ilgili ayni haklara yönelik kararların icrasına ilişkin hükümlere tabi olacak.
Buna göre; kamulaştırmasız el atma davalarındaki mahkeme kararları kesinleşmedikçe icraya konulamayacak. Kesinleşmemiş mahkeme kararlarına dayanılarak 19 Haziran 2021 tarihinden önce başlatılan icra takipleri ise karar kesinleşene kadar duracak.
Cins Tashihi Kolaylaştırıldı ve Harçlar Düzenlendi
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu
Bir taşınmazın; yapısız iken yapılı hale getirilmesi yahut tarla iken arsaya dönüştürülmesi gibi niteliğinin değiştirildiği cins tashih işlemlerinde; Torba Kanun’dan önceki düzenlemeler uyarınca lisanslı harita kadastro mühendislik büroları ve kadastro müdürlükleri tarafından tescil bildirimi düzenlenerek iskân belgesini düzenleyen kuruma gönderiyor ve ilgili kurum tescil bildirimi ile iskân belgesini tapu müdürlüğüne aktarıyor, ardından tapu müdürlüğünce cins tashihi tescil ediliyordu.
Torba Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanunu’na getirilen değişiklikler uyarınca artık iskânlı taşınmazların cins değişikliği işlemlerinde kadastro müdürlüğü; yapı aplikasyon projesi ve yetkili idaresi tarafından elektronik ortamda Mekânsal Adres Kayıt Sistemi’ne (MAKS) yüklenen iskân belgesi uyarınca tashihten önceki son aşama olan tescil bildirimini düzenleyecek. Ardından başka belge aranmaksızın tapu müdürlüğü cins tashihini resen tescil edecek. Böylece cins tashihi işlemi kolaylaştırıldı.
Cins değişikliği sadece kat irtifakından kat mülkiyetine geçiş şeklinde olacak ise, Torba Kanunu öncesi kat mülkiyetine geçişe ilişkin düzenlemelerde de olduğu gibi, tapu müdürlüğü sadece kat irtifakının tesciline ait resmî senet, yönetim plânı, mimarî proje ve iskân belgesine dayalı olarak taşınmazı resen kat mülkiyetine geçirecek.
Bütün bu işlemler döner sermaye hizmet bedelinden muaf tutulacak.
Gerekli belgelerin Mekânsal Adres Kayıt Sistemi’ne yüklenmesi halinde, 19 Haziran 2021 tarihinden önce iskân belgesi düzenlenen taşınmazlarda da resen cins tashihi yapılabilecek.
492 sayılı Harçlar Kanunu
Torba Kanun’dan önceki dönemde cins tashih harcı Hazine ve Maliye Bakanlığı birimlerince tahsil edilmekteydi. 19 Haziran 2021 tarihinden itibaren cins tashih işlemi yapmak isteyenler, cins tashihi sonrası taşınmaz için alınacak iskân belgesi harcı ile birlikte cins tashih harcını da ilgili belediyesine ödeyecek. Ödeme makbuz karşılığı peşin olarak yapıldıktan sonra belediye söz konusu harçları yetkili vergi dairesine aktaracak. Böylece cins tashihi yaptırmak isteyenlerin iki farklı kuruma ödeyecekleri harçlar tek seferde toplanarak işlem kolaylaştırıldı.
Diğer Değişiklikler
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu
Torba Kanun ile getirilen değişiklik sonucunda, emlak vergisi borcu bulunan taşınmazın satışı yapılamayacak.
Tapu müdürlükleri artık satışa konu taşınmazların harç hesabında dikkate alınacak emlak vergi değerini belediyeler tarafından kurulmuş veya en geç 1 Ocak 2023 tarihine kadar kurulacak ve tapu müdürlüklerinin kullanımına açılacak olan elektronik sistemden sorgulayacaklar.
(i) Miras; (ii) mahkeme kararı; (iii) cebri icra; (iv) kamulaştırma halleri; ve (v) özel kanunlarda öngörülen diğer haller ile devri yapılacak taşınmazlar ise bu kuraldan muaf tutulmuştur
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu
İmar harç ve ücretlerine tabi plan ve proje tasdiki gibi işlemler yahut su ve kanalizasyon şebekesi bağlama ve durum belgesi alma talepleri ile birlikte inşaat ruhsatına da başvurulursa, tüm bu işlemlere ilişkin harç ve ücretler tek seferde belediyelerce tahsil edilecek ve belediyeler aynı gün içinde diğer idareler adına tahsil ettikleri bedelleri ilgili idaresine aktaracaklar.
